Een lezer vroeg me:
Laatst wilde ik voor mijn dochter een taart met een afbeelding van de Disney/Pixar-film Cars maken. De “officiële” taart kostte 35 euro, maar toen ontdekte ik dat je bij de HEMA gewoon een foto kunt uploaden die zij dan printen. Als ik dat doe met een op internet gevonden foto, is het dan legaal? Of is de Hema aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk?
Wanneer een afbeelding legaal online staat, mag je die downloaden en gebruiken voor je eigen niet-commerciële privédoeleinden. Daaronder valt bijvoorbeeld het naschilderen van die afbeelding omdat je beter wilt leren schilderen, of het als bureaubladachtergrond gebruiken gewoon omdat je het een mooie foto vindt.
Afdrukken op een taart en die taart opeten is echter ook “gebruik voor privédoeleinden”. Een tikje twijfelachtig wordt het wanneer je de taart met anderen deelt, want hoe privé is het als je op een feestje de gasten mee laat eten? Maar ik denk dat hier de uitzondering voor de directe familie- en vriendenkring wel op zal gaan, zodat je dit ook op een (klein) feestje mag doen.
In de wet (art. 16b Auteurswet) staat dat je een thuiskopie ook mag láten maken, bijvoorbeeld als je zelf de apparatuur niet hebt. De kopie moet dan in jouw opdracht worden gemaakt, oftewel pas nadat jij de bronafbeelding aanwijst en zegt wat en hoe er moet worden gekopieerd. Een foto opsturen en zeggen “deze graag op een taart” is dus prima, in de winkel kiezen uit een serie foto’s en dan je keuze meteen mee naar huis krijgen is dat niet. Ook niet als ze hem pas bakken nadat je je keuze hebt gemaakt.
Op internet kun je hier best creatieve grijze gebieden mee opzoeken. Naast een uploadfunctie kan zo’n taartenwinkel ook een koppeling met bijvoorbeeld je Facebook aanbieden (“eet je tijdlijn!”), maar ook met een willekeurige fotosite zoals Instagram of Flickr. Dan kun je dus eender welke foto uitzoeken en zeggen “deze graag op een taart”. Het is en blijft dan jouw keuze, maar de taartenbakker heeft het wel érg makkelijk gemaakt. Maar waar dan de grens ligt met “kies maar uit onze collectie”, blijft lastig te zeggen.
Er zijn overigens bedrijven die weigeren op taarten of t-shirts dingen te drukken waar auteursrecht op zit. Dat is dus strikt gesproken niet nodig van de wet, ze plegen geen auteursrechtinbreuk door een aangeleverde afbeelding te drukken, printen of hoe dat proces bij taarten ook maar heet. Maar aan de andere kant, ze mogen zelf voorwaarden stellen die strenger zijn dan de wet dus als ze iets niet willen drukken, dan is dat ook weer legaal.
Arnoud
Afkomstig van de blog Internetrecht door Arnoud Engelfriet. Koop mijn boek!